«Санаам кытылыгар» диэн ааттанан Тиксиитээҕи искусство уонна Арктика култууратын музейыгар Ирина Каратаева бастакы кинигэтэ сүрэхтэннэ. Кинигэҕэ ааптар араас сылларга суруйбут хоһооннорун хомуурунньуга бэчээттэннэ, манна айылҕа кэрэ көстүүтүн, төрөөбүт дойдуга тапталын, чугас дьонугар, доҕотторугар истиҥ сыһыанын ис дууһатынан иэйэн хоһуйбут 60-ча хоһоонноро киирбиттэр.
Ирина Федотовна Каратаева 1966 с. ахсынньы 4 күнүгэр Булуҥ оройуонун Ыстааннаах Хочоҕо төрөөбүтэ. Кини Елена Елисеевна, Федот Николаевич Каратаевтар дьиэ кэргэннэригэр бастакы оҕоннон күн сирин көрбүтэ. Ира күн сиригэр күөх окко күөлэһийбит, “Көрүлүүр көччүйэр оонньуур сааһа” киэҥ нэлэмэн туундара ньууругар, очуос таас хайалардаах бэйэтэ кэрэ айылҕалаах Уус-Өлөөҥҥө ааспыта. Оскуолаҕа киирэр сааһыгар Кэбээйи оройуонугар Мукучу нэһилиэгэр ыыталлар, онно Ира кыыс алта сыл олорон үөрэнэр. Отон-дьэдьэн тэлгэхтээх, кэрэттэн-кэрэ айылҕалаах Мукучу, кыра кыыс сүрэҕэр кэрэ көстүүлэри иҥэрэр. Ирина Саха государственнай университетын Севернай факультетын 2005 с. үөрэнэн бүтэриэҕиттэн Булуҥ улууһун Арктическай гимназиятыгар учуутал үрдүк аатын ылан күн бүгүнүгэр диэри оҕолору билиигэ-көрүүгэ сирдиир, кэрэҕэ-үтүөҕэ угуйар.
Тэрээһиҥҥэ ааптар үөлээннээхтэрэ, бииргэ үөрэммит, алтыспыт доҕотторо кыттыыны ыллылар.
Истиҥ көрсүһүүнү музей дириэктэрэ Туяра Ивановна Баясгалангийн олус истиҥник, сэргэхтик иилээн-саҕалаан ыытта.
Ааптар оҕо сааһыттан, устудьуоннаабыт кэмиттэн көрдөөх кэпсээннэр тэрээһини ураты истиҥ тыыннаатылар.
Улуустааҕы култуураҕа уонна духуобунаска управлениетын салайааччытын эбээһинэһин толорооччу Светлана Захарова Ирина Федотовнаҕа эҕэрдэлээн туран махтал сурук туттарда.
Көрсүһүү үөрүүлээх чааһыгар Ирина Федотовна ырыа буолбут «Ахтылҕан» диэн хоhоонуттан, биир дойдулаахпыт Лариса Бетюнская ыллаан киэргэттэ.
Остуол тула мустубут дьон ааптар хоhооннорун ааҕан иhитиннэрдилэр, кини тиэмэтэ киэҥин, уратытын, инникини өтө көрбүтүн бэлиэтээтилэр.
Түмүккэ айар киһибит поэзия күһүҥҥү ураты долгунугар куустарбыт ыҥырыылаах ыалдьыттарыгар хомуурунньугун бэлэх уунна уонна кэлэн сэргээн барбыттарыгар махтанна.
Я. Иванова